ORUCUN ŞARTLARI
Ramazan orucunun sebebi,Ramazan ayının herhangi bir gününün bir cüzüne yetişmektir.Bu aya yetişen ve bu ayın herhangi bir gününde oruca ehliyet kazanan her mükellef müslümana,oruç farz olmuş olur.Ramazan orucunun kazasının sebebi ise,bu aya evvelce yetişmiş olduğu halde onu tutamamaktır.
Orucun Farziyyetinin Şartları: Oruç ile mükellefiyetin şartı;akıl,büluğ ve İslam’dır.Bu şartları üzerinde taşımayan bir insana oruç farz değildir.Ancak;büluğa ermediği halde mümeyyiz olmuş bir müslüman çocuğun orucu nafile olarak sahih olur.Borç olmamasına rağmen onları,yavaş yavaş oruca alıştırmak lazımdır.
Orucun Edasının Şartları: Orucun edasının şartı;ikamet ve sıhhattir.Yolcu ve hasta olanlara oruç farzdır. Fakat bu durumda olanlara,eda etmemeleri hususunda şeri izin verilmiştir;istemezlerse veya hastalıkları oruç tutmaya mani ise Ramazan ayı içerisinde oruçlarını tutmayabilirler.Yolcular memleketlerine dönünce (mukim olunca);hastalar da şifa bulunca tutamadıkları oruçları,güne gün kaza ederler.
Emzikli kadınlara da izin verilmiştir. Şayet oruç tuttukları takdirde sütleri azalacak,çocukta zarar görecek olursa oruçlarını tutmazlar.Çocuk yiyecek hale geldiği vakit kaza ederler.Süt anneleride aynı hükme tabidirler.
Orucun Sıhhatinin Şartları: Tutulan bir orucun sahih olabilmesi için iki şart vardır.1-Adet ve lohusalıktan temiz olma 2-Niyet
Loğusa kadınlar ile adet (ay başı) gören kadınlar oruç tutamazlar.Bu halde iken yaptıkları ibadet sahih değildir.Adet ve lohusalıktan kurtulduktan sonra Ramazan oruçlarını güne gün kaza ederler,fakat namazlarını kaza etmezler.
Oruç bir ibadet olduğundan niyetsiz oruç sahih değildir.Niyeti söz ile yapmak şart olmayıp,oruşç tutmaya karar vermek veya oruç için sahur yemeğine kalkmak niyet için kafidir.Ancak dil ile söylemek sünnettir.Bunun için yarının orucuna tutmaya hem içten niyet edilir hemde “niyet ettim Allah rızası için yarınki Ramazam orucunu tutmaya” denilirse daha iyi olur.
Oruç İçin Niyetin Zamanı:
• Eda edilen Ramazan orucu,günü önceden belirlenmiş (muayyen) nezir (adak) orucu ve nafile oruçların niyet vakti;güneşin batmasından itibaren istiva zamanının biraz öncesine kadar devam eden vakittir.Bu müddet içerisinde bu üç oruç için niyet edilebilir.
Akşam ezanından önce,ertesi günün orucu için niyet yapılmaz.Tam istiva zamanında ve ondan sonra o günün orucu için yapılan niyet de muteber değildir.Bu hususta misafir ile mukim,hasta ile sağlam arasında fark yoktur.İstiva zamanının az öncesine kadar niyet yapılabilir.Fakat fecri sadıktan sonra,yeme içme gibi oruca mani bir şey yapılmışsa artık niyet yapılamaz.
• Kaza oruçları,keffaret oruçları ve günü önceden belirlenmemiş (mutlak) adak oruçların niyet zamanı;güneşin batmasından fecri sadığın doğmasına kadar olan vakittir.Bu üç çeşit oruç için fecri sadığın doğmasından sonra yapılan niyet muteber değildir.
Ramazanın kazası,keffareti ve günü önceden belirlenmemiş (mutlak) nezir oruçları için yapılan niyete,bunun ne orucu olduğu nun tayini lazımdır.
Oruç için niyet,şayet fecri sadıktan önce yapılırsa “yarının orucu” diyeniyet yapılır.Çünkü şeri gün fecri sadıkla başlar.Fakat niyet fecri sadıktan sonra yapılırsa “ bugünün orucu” diye niyetlenilir.
Ramazanın her günü için ayrı ayrı bir niyet lazımdır.Çünkü araya geceler girmektedir;çünkü her günün orucu,başlı başına bir ibadettir.Bunun için her gün için ayrı ayrı niyet lazımdır.
Kaza orucuna fecri sadığın doğmasından sonra niyet edilirse bu niyet ile kaza sahih olmaz;tutulan oruç nafile olmuş olur.
Bir kimse Ramazan’da Ramazan olduğunu bildiği halde,ne oruç tutmaya ne de iftar etmeye niyet etmemiş olsa –tercih edilen görüşe göre – oruçlu olmaz.
Bir kimse geceleyin herhangi bir oruca niyet ettiği halde fecrin doğmasından önce bu niyetinden dönmüş olsa bu dönmesi sahihtir.Şayet fecri sadıktan (imsaktan) sonra bu niyetinden özürsüz olarak döner de orucunu yerse,oruç bozulmuş olur.Bu oruç Ramazan orucu ise keffaret,nafile oruç ise kaza gerekir.
Sahuru erken yaparak oruca niyet eden kimsenin imsak vaktine kadar tekrar yemesinde ve içmesinde bir mahzur yoktur.
Orucun Hükmü: Farz olan bir ibadetin eda edilmesiyle Allahu Tealanın emri yerine getirilmiş olur.Dolayısıyla o kimse üzerinden borç düşmüş,ahırette sevaba erişmiş olur.Orucun farziyyetini inkar etmek veya oruç ibadetini hafife almak küfrü muciptir.Çünkü orucun farziyyeti Kitap,Sünnet ve İcma ile sabittir.
