NAMAZIN İÇİNDEKİ FARZLAR
1) İFTİTAH TEKBİRİ: Namaza Allahu Tealaya tazim ve hurmet ifade eden Allahu Ekber sözüyle başlamaktır. Bu tekbirle namaza giriş ve başlangıç yapılmış demektir.Dünya ile alaka kesilir,elleri kaldırmakla dünya arkaya itilmiş demektir.Buna tahrime tekbiri de denir.Tahrime,haram etmek,yasaklamak anlamındadır.Yemek,içmek,konuşmak gibi namaz dışında yapılması mübah olan bazı şeyleri bu tekbir yasakladığından dolayı bu isim verilmiştir.Tekbir erkekler için ellerin kulak memelerine ulaşıncaya kadar,kadınlar için omuz hizasına kadar kaldırılmasıdır.Namaza Allahu Ekber lafzıyla başlamak namazın farzı değil vacibidir.Bunun için iftitah tekbirini bu kelime ile değilde Allahu’l-kebir veya sadece Allah diyerek almakta farz için kafidir.Çünkü bu kelimeler Allah’a tazim ifade eden birer tabirdir.Fakat Allahüme’ğ-firlî,Estağfirullah veya Euzü billah gibi dua ifade eden bir tabir ile iftitah tekbiri alınmaz,namaza başlanmaz.
İftitah tekbirinde Baştaki elifi ve sondaki beyi uzatarak okumak namazı bozar.
2) KIYAM: Farz ve vacib namazlarda ayakta durmak farzdır.Nafile namazlarda yani bütün sünnet ve müstehap namazlarda kıyam farz değildir.Ayakta namazı kılabilecek kadar güce sahip olanların oturarak namaz kılmaları farzı terk etmek demektir.
Bir müddet ayakta kalmaya gücü yeten,gücü yettiği müddetçe ayakta durur,sonra namazını oturarak tamamlar.
Sünnet ve müstehap namazlar bir özür bulunmasa da oturarak kılınabilir.Fakat efdal olan ayakta kılmaktır.Sabah namazının sünneti ve Teravih namazını özürsüz olarak oturarak kılmak mekruhtur.
Bir hasta kıyama gücü yettiği halde rüku ve secdeye veya sadecesecdeye gücü yetmezse namazını ayakta kılması lazım gelmez.
Oturduğu halde namaz kılan kimse ruku ve secdelere kadir olamayan kimse başıyla ima ederek ruku ve secdeleri yapar,secde için rukudan biraz fazla başını eğer.
Oturduğu halde namaz kılmaya gücü yetmeyen kimse arkası üzerine yatar,ayaklarını kıbleye yöneltir,ruku ve secdeler için imada bulunur.
Bir kimsenin ayakta olarak başladığı nafile bir namazı yorulacak olsa bir yere dayanarak veya oturarak kılması caizdir.
Ayakta durmak abdesti tutamamasına,ruku ve secde yapmasına,sadece secde yapmasına,edeb yerini örtmesine engel olan kimseler için kıyam farz değildir.Oturarak bunları yapabiliyorsa oturmak vaciptir.
Bir kimsenin baygınlığı bir gün ile bir geceden az devam ederse,bu arada geçen namazları kaza eder.Fakat bundan fazla devam ederse,namazları üzerinden düşer.İmamı Muhammede göre,geçmiş olan namazlar beşten fazla ise düşerler;değilse düşmezler.Bu görüş daha sahih kabul edilmiştir.
3) KIRÂAT: Kendi kendine namaz kılanın yalnız kendisi işitebilecek kadar Kuranı Kerimden bir küçük sure,üç kısa ayet veya o kadar uzunlukta bir ayet okumasına kıraat denir.
“Kuranı Kerimden kolayınıza geleni okuyunuz.” Müzzemmil Suresi Ayet 120
Kendisi işitmeyecek derecedeki kıraat kıraat sayılmaz.
İmama uyan veya imama rükuda yetişen kimseden kıraat düşer.
Ayetel Kürsi gibi uzun bir ayetin bir kısmını bir rekatte diğer kısmını diğer rekatte okumak caizdir.
İmama uyan kimse kıyamda hiçbir şey okumaz,susar.
Namazda okunan Kuranın manasını düşünerek lafzını okumak esastır.
Kıraat iki rekatlı farz namazların her rekatında,3 ve 4 rekatlı farz namazların herhangi iki rekatında farzdır.Ancak kıraatın ilk iki rekatta olması vaciptir.Üçüncü ve dördüncü rekatlarda kıraat kıraat caiz olduğu gibi tesbih getirmek veya üç tesbih miktarı sükut etmekte caizdir.Şu varki kıraat efdaldir.Farzların 3. ve 4. rekatında Fatiha okumak sünnettir.
Vitir namazı ve nafile namazların her rekatında kıraat farzdır.
4) RUKÛ: Kelime olarak eğilmek demektir.Terim olarak rukû (erkekler için) elleri dizlere koyarak baş ve arka düz bir istikamette gelecek şekilde eğilme demektir.Bu esnada dizler ve dirsekler gergin olur.Baş aşağı eğilmez.Kadınlar ise rukûda sırtlarını düzleşecek şekilde eğilmezler ,dizler ve dirsekler bükülür.
Oturmuş vaziyette namaz kılan kimse ruku ederken alnı dizlerine paralel olacak şekilde eğilmelidir.
5) SECDE: Alnı,burnu,iki ayak parmaklarını,iki el ve dizi yere koymaktır.Namazın farzı olan secde her rekatta peşpeşe ve iki defa yapılır.Alnı değip burnu değmeyen,burnu değip alnı değmeyen,bir ayağı yere değmeyen,bir dizi değip bir dizi değmeyenin secdesi kerahatle caizdir.Ancak secde süresince iki ayağı yerden kaldırmak namazı bozar.
Secde mahalli sert olmalıdır.Yerin katılığını almaya engel olan pamuk,yün,saman gibi şeyler üzerine secde olmaz.
Ayakların bulunduğu yerden 40 cm. kadar yüksekte olan bir yere secde edilebilir.Bundan daha yüksek olan bir yere secde etmekcaiz olmaz.Kalabalık olması münasebetiyle öndeki cemaatin sırtına secde caizdir.
6) KADE-İ AHIRE: Son oturuş demektir.Namazların sonunda Tahıyyatı okuyacak kadar teşehhüd miktarı oturmaktır.Üç ve dört rekatlı namazların 2. rekatındaki 1. oturuş farz değil vaciptir.
Bir kimse Kade-i ahırede bulunmadan fazladan bir rekata kalkar da bu rekatın secdesini de yaparsa bu namaz nafileye dönüşmüş olur.Mesela sabah namazının sünnetini kılan bir kimse ikinci rekattaki son oturuşu yapmadan üçüncü rekata kalkarda üçüncü rekatın secdesini de yaparsa bu namaz nafileye döner.Bundan sonra artık bu kimse bir rekat daha ekleyerek dört rekata tamamlar ve selam verir.Sonra da sabah namazının sünnetini yeniden kılar.Fakat fazladan kalkmış olduğu rekatın secdesini yapmadan yanıldığını farkederek kadeye dönerse namazı sehiv secdesi ile tamamlamış olur.
