İsraf

Hamidullah

Yönetici

Yönetici
Tem 13, 2014
2,497
T. C.
İSRAF Arapça bir kelime olup, serefe kökünden gelmektedir. Ser-ef, herhangi bir şeyde makûl haddi aşmak demektir.(1)Lugatlarda, lüzumsuz yere harcamak, ihtiyaçtan fazla tüketmek,(2) savurganlık(3) gibi mânâlar verilmiştir. Istılâhta ise gayrımeşrû (şer'î olmayan) bir gaye için mal sarfetmeye israf denir. Ehl-i hal ûlema, "İsraf'ta hayır yoktur" vecizesi ile bunu gayet güzel ifade etmiştir.Kur'ân-ı Kerim'de: "Ey Âdemoğulları, her mescid huzurunda (namaz ve tavaf anında -Celâleyn) ziynetinizi alın, giyin, yiyiniz, içiniz; israf etmeyiniz. Çünkü Allah israf edenleri (müsrifleri) sevmez" buyurulmuştur.(4) Kadı Beyzâvî Envaru't Tenzi, isimli tefsirinde, cahiliyye döneminde Arapların "Günah işlediğimiz elbise ile tavaf edemeyiz" gerekçesi ile Kâbe-i Muazzama'yı çıplak tavaf etmelerini, takbih ve setr-i avreti farz kıldığını beyan etmektedir.(5) Bu ayet-i kerimeyi ve Resûl-i Ekrem (sav)'in "Mide hastalıklar evidir. Perhiz ve az yemek her devanın (şifanın) başıdır. Bedenine âdet ettiği şeyleri ver."(6) Hadîs-i şerifini esas alarak: "Hayatta kalacak kadar yemek farzdır. Bir kimse yeme-içmeyi terk etse ve bu yüzden ölse, âsi olmuş olur. Farz olan ibadetleri ayakta eda edebilecek ve orucu kolaylıkla tutabilecek kadar yemek mendup, doyacak kadar yemek mübahtır. Bunun dışiııda haramlık başlar. Doymaktan ziyade bedenin kuvvetlenmesini kastederek yemek haramdır"(7) hükmü zikredilir. Allahû Teâla (cc) mü'minlerle kâfirleri tarif ederken: "Şüphesiz ki Allah iman edip, salih amellerde bulunanları altlarından ırmaklar akan cennetlere koyar. Küfredenlere gelince; onlar dünyada sadece zevk ü sefa ederler, hayvanların yediği gibi yerler. Onların yeri de ateştir."(8) buyurmaktadır. Fahrüddin-i Râzi, "kâfırlerin yemeleri ile hayvanların yemelerinin birbirine benzetilmesinde üç unsur vardır. Bunlar; (a) Kâfirler ancak hayvan gibi, sadece yemeyi içmeyi düşünürler; (b) Küfredenler, tıpkı hayvan gibi yediği nimetleri yaratanı, yani Allahû Teâla (cc)'yı düşünmezler; (c) Hayvanlar yeme içme sonucu semizlenip boğazlanacaklarını bilmedikleri gibi, kâfirler de bundan habersizdirler."(9) demektedir.Müminler emek vermek, ev konforu ve diğer hususlarda ihtiyaçtan fazlasının israf olduğunun şuurundadırlar. Münafıklar ise bu hususta ciddî değildirler. Bilindiği gibi, müsriflerin lideri Kârun ve Ebû Cehil'dir.
 
Üst Alt