ORUCUN ÇEŞİTLERİ
1) Farz Oruçlar: Ramazan orucunun edası,kazası ile keffaret oruçları farz olan oruçlardır.Ramazan orucu muayyen bir farz olup yalnız Ramazan ayında tutulabildiği halde kazaya kalan Ramazam orucu ile keffaret oruçları gayrı muayyen bir farz olarak oruç tutulması mübah günlerde tutulabilir.Keffaret: Lugatte mahv,izale ve setr etmek manasına gelir.Allah Teala bazı kusur ve günahları,bir takım vesilelerle af ve setr buyurduğu için bu vesilelerden herbirine keffaret denilmiştir.
Keffareti Savm: Ramazanı şerifte meşru bir özür bulunmadan belirli şartlar içinde orucunu bozan bir mükellefin;bir köle veya cariye azad etmesi,buna gücü yetmezse iaralıksız iki ay oruç tutması,buna da kadir olamazsa altmış fakire sabahlı akşamlı yemek yedirmesi veya yemeğe bedel fidye vermesidir.
Keffareti Zıhar: Erkeğin karısını veya bedeninden kinaye olabilecek bir cüzünü annesi gibi nikahı kendisine ebediyyen haram olan bir kadının bakılması,ebediyyen haram bir yerine benzetme neticesinde sorumlu üzerine terettüb eden keffarettir.(Senin sırtın benim annemin sırtına benziyor,demek gibi)
Zıhar keffareti;bir köle azad etmek,buna güç yetmediği takirde iki ay aralıksız oruç tutmak,buna da güç yetmezse atmış fakiri sabahlı akşamlı bir gün doyurmak veya buna bedel fidye vermektir.Keffaret yerine getirilmedikçe erkeğin hanımına yaklaşması haramdır. Mücadele Suresi Ayet 3-4
Keffareti Halk: Hacc için ihrama girip de bir özürden dolayı vaktinden önce tıraş olan kimsenin tutacağı üç günlük oruçtan ibarettir.Bu orucun peş peşe tutulması şart değildir,ayrı ayrı günlerde de tutulabilir.
Keffareti Katl: Bir müslümanı veya zimmiyi (İslam devletinin himayesinde bulunan gayrı müslim) hata ile öldüren bir müslümana diyetten başka gereken keffarettir ki gücü yetiyorsa bir mü’min köle veya cariye azad etmesi,buna muktedir değilse iki ay aralıksız oruç tutmasıdır.Ava atılan kurşunla bir şahsın öldürülmesi hali buna örnektir.
Keffareti Yemin: Bir kimsenin yaptığı yeminden dönmesi sebebiyle lazım gelen keffarettir ki,gücü yeterse bir köle veya cariye azad etmesi,veya on fakiri sabahlı akşamlı doyurması veya on fakiri normal bir şkilde giydirmesi,bunlara gücü yetmezse üç gün aralıksız oruç tutmasıdır.On fakire fıtır sadakası vermek te yeterlidir. Maide Suresi Ayet 89
2) Vacib Oruçlar: Vacib oruç;adak orucu ve bozulan nafile orucun kazası olmak üzere ikiye ayrılır.
a) Adak Orucu: Adak orucu da muayyen ve gayrı muayyen olmak üzere ikiye ayrılır.
i) Muayyen Adak Orucu: Belirli bir günde tutulması nezredilen oruçtur.Şu işim olursa falan ayın falan günlerinde üç gün oruç tutacağım,denmesi gibi.
ii) Gayrı Muayyen Adak Orucu: Gün ve ay tayin edilmeden nezredilen oruçtur.Şu işim olursa bir gün oruç tutacağım denmesi gibi.
b) Bozulan Nafile Orucun Kazası: Allah rızası için Ramazan ayı dışında ve sevap kazanmak kastıyla tutulan bir nafile oruç,herhangi bir sebeple (hataen,kasden) bozulursa bunun kazası vacibtir.
3) Sünnet Oruç: Muharrem ayının dokuzuncu,onuncu (aşure günü),onbirinci günleri tutulan oruçlar sünnettir.
4) Mendub Oruçlar: Her kameri ayın (Muharrem,Safer,Rebiul Evvel,Rebiul Ahır,Cemaziyel Evvel,Cemaziyel Ahır,Receb,Şaban,Ramazan,Şevval,Zilkade,Zilhicce) onüç,ondört,onbeşinci günlerinde tutulan oruçlardır ki;bu günlerde gecelerin aydınlık olmasından dolayı “Eyyâmı Bîz (beyaz günler)” denilmektedir.
Her haftanın Pazartesi ve Perşembe günlerinde tutulan oruç,
Şevval ayı içinde altı gün oruç tutmak,
Eşhurul hurum (haram aylar) denilen Zilkade,Zilhicce,Muharrem ve Receb aylarının herbirinde üçer gün oruç tutmak,
Savmi Davud denilen ve gün aşırı tutulan oruç,
5) Mekruh Oruçlar: Ramazan Bayramının birinci günü ile Kurban Bayramının birinci,ikinci,üçüncü,dördüncü günleri oruç tutmak tahrimen mekruhtur.
Yalnız Cuma veya Cumartesi gününde tutulan oruç,
Muharrem ayının yalnız onuncu (Aşure günü) gününde tutulan oruç,
Nevruz ve Mihrican günlerinde (Nevruz;21 Martla 20 Nisan arasına düşen ve İran güneş yılının ilk günü ve bahar başlangıcı,Mihrican;17 Eylül ile 16 Ekim arasına düşen ve İran güneş yılının altıncı ayı ve güz başlangıcı olan Mihr ayının onaltıncı günüdür.Bu günde İranlılar,destan kahramanları Feridun’un Suriye hükümdarı Zohak’ı yenerek tahta çıkışını kutlarlar.) kasden tutulan oruçlar,8Eğer kasıt olmadan tutulan oruçlar bu günlere tesadüf ederse mekruh değildir.
İftar etmeden iki-üç gün ardı ardına tutulan oruç (savmi visal),
Hacıları güç ve kuvvetten düşürebileceği muhtemel olan tevriye günü(Zilhiccenin sekizinci günü)oruç tutmak
Susmayı ibadet itikad ederek hiçbir şey konuşmamak suretiyle tutulan oruç (sükut orucu),
Bütün bir seneyi oruçlu geçirmek (savmi visal),
Üzerine Ramazanı Şeriften kazaya kalmış orucu bulunan kimsenin nafile oruç tutması,
Kocasının izni olmadan bir kadının nafile oruç tutması,
