CEMAATİN İMAMA UYMAYACAĞI YERLER
• İmam iftitah tekbiri alırken ellerini kaldırmazsa cemaat imama mutabaat etmeyerek ellerini kaldırır.• İmam Sübhanekeyi okumadan Fatihaya geçse cemaat okur.
• İmam rüku ve sücud tekbirlerini ile bunlardaki tesbihleri terketse cemaat terketmez.
• İmam “Semiallâhu limen hamideh” demeyi veya tahıyyat ile selamı terketse veyahut teşrik tekbirlerini almasa cemaat bunları yapar.
• İmam bir secde fazla yapsa veya bayram namazı ile cenaze namazında tekbirleri fazla alsa veyahut sehven beşinci rekata kalksa cemaat bu hususlarda imama mutabaat etmez.
• Cemaat imamın fazla kıldığı rekata kalkmaz,onu bekler,imam zaid rekat için secde etmeden dönüp oturusa imamla beraber selam verir.Şayet fazla rekatı secde ile bağlamış ise cemaat artım imamı beklemez,selam verir.İmam fazla rekata kalkınca cemaat imamın secdesini beklemeden selam verirse namazları fasid olur.
• İmam herhengi bir rekatta bir rekatta bir secde fazla yaparsa yahut son oturuştan sonra ayağa kalkarsa cemaat ona uymaz.İmamın yanıldığını hatırlatmak için Sübhânallâh veya Allâhu Ekber der.Eğer imam hemen hatırlar dönerse cemaatle birlikte selam verip sehiv secdesi yaparlar.
• Şayet imam kalktıktan sonra oturmazsa kalktığı rekatı secde ile bağlayıncaya kadar cemaat imamı bekler.İmam secde yaparsa cemaat artık imamı beklemez,selam verir.Eğer cemaat imam kalktığı rekat için bir secde yapıncaya kadar imamı beklemeden selam verirse namazları bozulur.
• İmam farz olan kadeyi ahırede bulunmadan,sehven fazladan bir rekata kalksa,cemaat imamı ikaz eder.İmam hatasını anlayıp hemen dönerse cemaat imama uyarak sehiv secdesini birlikte yaparlar.Şayet imam,ikaza uymayarak fazla rekatın secdesini yaparsa hem imamın hem de cemaatin namazları ifsad olmuş olur.Çünkü farz olan kadei ahıre terkedilmiştir.Cemaat kendi kendine,imam fazla rekatın secdesini yaptıktan sonra bile selam verse namazları fasit olur.
• Açıktan okunan namazlarda imam okurken takılırsa imamın arkasında bulunan cemaatten biri hatırlatır.İmam okurken birden ayetin alt tarafını unutur ve devam edemezse cemaatten biri ayetin alt tarafını okuyarak imama hatırlatır.Bunu cemaatten olmayan biri hatırlatır da imam olan onun söylemesiyle okursa namazı bozulur.
• Yalnız imam vacib olan kıraatı yapmışsa artık yukarıdan alıp tekrar unuttuğu yere gelerek cemaati hatırlatmaya mecbur etmeden hemen rükuya gitmelidir.İmam durur durmaz cemaatte acele edip hemen söylememeli,beklemeli eğer imam rükuya gitmezse o zaman hatırlatmalıdır.İmmam yeterli kıraatı okummışsa başka ayete geçer.
• Son oturuşta tahıyyatı bitirmeden imam selam verirse muktedî Tahıyyatı bitirir ve selam verir.Eğer salavat ve duaları bitirmeden selam verirse o da imamla beraber selam verir bunları okumaz.
• Birinci kadede,muktedi henüz tahıyyatı bitirmeden imam,üçüncü rekata kalksa,muktedi vacib olan olan tahıyyatı tamamlama ile yine vacip olan imama uyma arasında muhayyerdir.Dilerse Tahıyyatı tamamlar,dilerse imama uyarak kıyama kalkar.Tahıyyatı tamamlaması daha evladır.
• İmamla cemaatin arasında imamın geçiş (intikal) tekbirlerinin duyulmasına engel olan büyük bir duvar olmamalıdır.Eğer aradaki duvar geçişlerin görülmesine ve tekbirlerin duyulmasına (mesela hoparlör vasıtasıyla) engel olmuyorsa iktida sahihtir.
• İmamla cemaatin arasında kayık geçebilecek kadar büyüklükte ırmak;araba geçebilecek yol;iki saf sığacak kadar bir açıklık bulunmamalıdar.
• İmamdan başka tek kişi varsa imamın sağında ve birkaç parmak gerisinde durur.İki kişi varsa imamın arkasında dururlar.
• Sabah namazında Şafiî imama uyan Hanefî bir kimse imam sabah namazının ikinci rekatının rükuundan sonra ellerini yana salar ve sükut eder,durur.
• Seferi olan kimse imam olursa farzı iki kılar,mukim olan cemaat imamın selamından sonra kalkıp bir şey okumadan namazını tamamlar.Misafir mukime uyarsa namazını mukime tabi olarak dört kılar.
